Bazı İnsanlar Neden Yardım İsterken Zorlanır?

Sorunların olduğunda başkalarının yardımına ihtiyaç duyabilirsin. Ama o yardımı istemek bazen zor gelir. Tek başına yaparsın. Bu durum seni yorar ve yıpratır. Peki insanlara güvenmediğin için mi, yoksa nasıl yardım isteyebileceğini bilmediğin için mi kendini yormayı seçiyorsun?

"Hayatında ilk güvendiğin insan kim?" diye sorsam o kişinin kim olduğuna karar vermeye çalışırsın. Ancak cevap bu kadar karmaşık değildir. Çünkü hayatta fiziksel ve ruhsal olarak güvendiğin ilk insan annendir. Bu güven dünyaya geldikten sonra da değil, daha anne karnında şekillenmeye başlar. 

Anneler hamilelik dönemlerinde yaşadıkları olay ve durumlara göre yoğun duygular gösterirler. Eğer bir anne hamilelik döneminde çok fazla olumsuz olaya maruz kalmışsa, oksitosin dediğimiz "bağlanma hormonunun" düşmesine ve kortizol dediğimiz "stres" hormonunun da artmasına neden olur. Annenin bu hormon değişimi bebeğin içinde bulunduğu plesantayı (anne-bebek arasındaki oksijen, besin ve hormon alışverişinin gerçekleştiği yer) aşarak beyin yapısında bazı değişimler yaratır. Örneğin, duyguların yönetim merkezi olan amigdala fazla uyarıldığında bebek; stres, kaygı ve korku duygularına maruz kalır ve bu da beyin yapısında bir değişim demektir. Değişim ne kadar olumsuz bir durum gibi gözükse de, önemli olan bebek dünyaya geldikten sonraki annenin davranışları ve yetiştiği ortamdır. Çünkü bir insanın hayat boyu mücadele ettiği durumlar, olaylara verdiği tepkiler ve kurduğu ilişkiler bu bağlam içerisinde gerçekleşir.

Eğer bebeklik döneminde annen, fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarına duyarlı davranmamışsa, görülmediysen, fikirlerin ve duyguların önemsemediyse kendi ihtiyaçlarını tek başına karşılamayı öğrenirsin. Bir şeyleri sürekli tek başına yapıyor olmak da, çevrendeki insanlara daha az güvenmene neden olur. Kimseye güvenemediğin için, bazen sana yardım etmek isteyen kişilere bile düşmanca tavırlar sergileyebilirsin. Hatta çok basit nedenlerde bile iletişimini kopartmaktan çekinmezsin. İnsanlar senin için sert, mesafeli ve sinirli birisi diyebilir. Aslında bunların hiçbiri senin suçun değil. Çünkü hayatta ilk kurduğun bağlar, güvenli şekilde gerçekleşmediği için kendinden başka kimseye güvenmemen gerektiğini düşünüyorsun. Birilerine güvensen bile ona nasıl davranman gerektiğini, isteklerini nasıl söyleyeceğini bile bilmiyorsun. Bilmediğin şeyler de doğal olarak sende korku ve kaygı yaratıyor. "Kendi başıma yaparım" demek daha kolay geliyor. Ancak her şeyi kendi başına yapmak bir çözüm değil, güven oluşturabileceğin yerleri fark ettiğin an kaçma eğilimindir. Çünkü insan, iyi de olsa deneyimlemediği şeylere şahit olduğunda ilk olarak oradan kaçmak ister. Bunun sebebi, kendi yarattığın konfor alanının dışına çıkmak ve koruduğun alanın zarar görebilme ihtimalidir. Kendini çoğu şeyden korumayı küçük yaşta öğrendiğin için, sana yardım eden birisinin aynı zamanda sana zarar verebilecek olan kişi olma ihtimali çok ağır gelir. Ya da gücünü sadece kendinden aldığın için başkasından yardım istemenin seni güçsüz göstereceğini düşünürsün. 

İşte çocuklukta öğrendiğin bu durum, yardıma ihtiyacın olduğu zamanlarda sana çok fazla yük olmaya başlar. Birilerine ihtiyacın olduğunu, güvenmen gereken kişileri bildiğin halde kendini tüketmeyi seçersin. Aslında ne kadar büyük bir çelişki değil mi? İnsanın kendisini korumaya çalışırken aynı zamanda bu kadar tüketebilmesi. Bazen kendin için doğru bildiğin şeyler her zaman sana fayda sağlamayabilir. Ama bu asla değiştiremeyeceğin bir şey değil. Birisinden yardım isterken utanabilirsin, yardım isteyeceğin kişi bunu yüzüne de vurabilir. Hatta yardım bile etmeyebilir. Bunları yaşadığında "kimse bana değer vermediği veya sevmediği için yardım etmiyor" dediğin zaman, yardım istemekten çekinmeye devam edersin. Halbuki, "neye ihtiyacım olduğunu ve bunu nasıl isteyeceğimi biliyorum" dediğin de başkalarından yardım istemeye devam edecek ve sonucunu da mutlaka alacaksın.

Unutma...

"Kendinle kurduğun iletişim sana yük olmaya başladığı an bunu değiştirmelisin. Çünkü gelecekte yapacağın seçimleri kendine söylediğin cümleler belirler."